Geld lenen kost geld; ook in Italie

Begin dit jaar bereikte de Italiaanse staatsschuld een recordhoogte van 3 biljoen euro; ofwel 3.000 miljard euro. Dat komt overeen met 136 % van het bruto binnenlands product (bbp).

Ter vergelijking: de Nederlandse staatsschuld is nu ongeveer 50 % van het bbp; ruim onder de grens van 60 %, die de euro-landen hebben afgesproken.

In Italie gaat het leven ook gewoon door, dus waarom leent Nederland niet meer?

Geen sterk argument, maar laten we eens kijken wat de mogelijkheden en gevolgen zijn (alle cijfers bij benadering; het gaat om de tendens).

Nu is de totale begroting van de overheid zo’n 500 miljard en het bbp 1.000 miljard. In die 500 miljard zit ook 10 miljard aan rentelasten over de huidige staatsschuld.

Stel, we verhogen de staatsschuld van 50 % naar 100 % van het bbp. Op korte termijn is dat natuurlijk heel positief, want de regering kan flink uitdelen: “Geen gezeik, iedereen rijk”.

Maar schulden hebben twee nare gewoontes: rente en aflossing. De rentelasten in de rijksbegroting (nu 10 miljard)  zullen dus toenemen, want meer schuld. Maar naarmate iemand meer schulden heeft, zal de geldschieter zich meer zorgen gaan maken. Dat leidt uiteindelijk tot een risico-opslag op diezelfde rente. Het rentepercentage stijgt dus ook.

Op dit moment betaalt de Italiaanse staat ongeveer een 1 % hogere rente dan Nederland. Bij een staatsschuld van 100 % van het bbp betekent die 1 %, dat de rentelasten van de extra staatsschuld 15 miljard bedragen; naast de huidige 10 miljard. Naarmate de schuld weer wordt afgelost daalt dit bedrag.

En dan de aflossing nog. Stel, dat we de staatsschuld van 50 % naar 100 % van het bbp hebben laten oplopen en dat de terugbetaling van die laatste 50 % in 25 jaar moet plaatsvinden. Dan houdt dat een jaarlijkse uitgave in van nog eens 20 miljard. Gezien over die 25 jaar is Nederland dus elk jaar 20 miljard aan aflossing en gemiddeld 7,5 miljard aan rentebetalingen kwijt. Naast de betalingen voor rente en aflossing voor de al lopende leningen.

Daar hebben ze in Italie iets op gevonden: gewoon nog meer lenen! En zo kom je dus tot een staatsschuld van 136 % van het bbp. Het zal duidelijk zijn, dat dit niet tot in het oneindige door kan gaan. Maar naarmate men langer wacht met ingrijpen wordt het probleem alleen maar groter. Waardoor men toch maar weer afwacht en….

Is een lening dan altijd een slecht idee? Nee. Soms is er gewoon geen alternatief, bijvoorbeeld bij een pandemie, een natuurramp of een oorlog. En in een wereldwijde crisis praat het met een lage staatsschuld toch wat makkelijker met geldschieters.

Maar een lening kan ook aantrekkelijk zijn als de verwachte baten hoger zijn dan de kosten (de rente). Dit is ook de reden waarom bedrijven vaak wel leningen aangaan: de kosten van de lening worden goedgemaakt door het rendement op de investering. En die investering was niet mogelijk geweest zonder de lening.

Dit geldt ook voor landen. Als men geld leent voor verbetering van de infrastructuur, kan dat de economie een flinke duw in de rug geven, waardoor de rente en aflossing van een lening geen probleem vormen.

In politieke kringen worden uitgaven nog wel eens verkocht als een “investering”. Dat klinkt nou eenmaal veel fijner dan “uitgaven”. De definitie van “investering” wordt dan steeds meer opgerekt om allerlei wilde plannen er doorheen te krijgen.

Zoals bekend: “Een politicus denkt aan de volgende verkiezingen; een staatsman aan de volgende generatie”.

 

Wilt u meer weten? Neem dan contact op met R&S Consult. Het eerste gesprek is altijd vrijblijvend en kosteloos.

 Doorsturen van dit bericht is toegestaan, maar dan wel met bronvermelding: 073financieeladvies.nl.

R&S Consult spant zich in om de inhoud van deze website en bovenstaand bericht zo actueel, juist en volledig mogelijk te houden. Desondanks is het mogelijk dat de inhoud gedateerd, onvolledig en/of onjuist is.